فرا تحلیل کشش‌های قیمتی مصرف آب خانگی شهری در ایران

کشش قیمتی نقش مهمی در تعیین سیستم و میزان تعرفه آب دارد. بیشتر تصمیم‌گیران اقتصادی و پژوهشگران در سال‌های اخیر برای شهرهای مختلف، تابع تقاضا را برآورد کردند تا کشش‌های درآمدی و قیمتی را تخمین بزنند. در این پژوهش با بازبینی 20 پژوهش با عنوان تابع تقاضای آب خانگی شهری، 63 کشش قیمتی، مورد بررسی قرار گرفت. با توجه به این که مقدار کشش قیمتی به‌دست آمده از این پژوهش‌ها دارای اختلافات معنی‌دار آماری هستند، این پژوهش با هدف تعیین فاکتورهای تأثیرگذار بر ایجاد این تغییرات در مقدار کشش قیمتی و همچنین بیان اختلاف در این کشش‌ها با استفاده از روش فراتحلیل انجام شد. روش فراتحلیلی، تنوع در نتایج کشش‌های قیمتی آب را مورد بررسی و تحلیل قرار می‌دهد. روش آماری فرا تحلیل با دو هدف تعیین وجود، یا عدم وجود سوگیری در انتشار و ناهمگنی در نتایج گزارش شده، نتایج را مورد تحلیل قرار می‌دهد. بر اساس نتایج حاصل از تحلیل اولیه، سوگیری در انتشار ناچیز و ناهمگنی در انتشار پژوهش‌ها، قابل توجه است. مهم‌ترین متغیرهای تأثیرگذار معنی‌دار بر تغییرات مقدار کشش قیمتی به‌طور کلی به چهار گروه خصوصیات تئوریکی، خصوصیات داده، خصوصیات مدل و خصوصیات جغرافیایی و اجتماعی طبقه‌بندی شده‌اند. نتایج حاصل نشان می‌دهد که به احتمال زیاد وجود متغیرهایی نظیر درآمد، داده‌های سری زمانی، فرم تابع لگاریتم طبیعی و استفاده از تئوری استون-گری که اساس تخمین بسیاری از توابع تقاضا مربوط به آب خانگی می‌باشد، مقدار کشش را بالاتر از حد واقعی برآورد می‌کنند. همچنین به احتمال زیاد شرایط اقلیمی منطقه، جمعیت و استفاده از حداقل مربعات معمولی در تخمین پارامترهای تقاضا، مقدار کشش را پایین‌تر از حد واقعی برآورد می‌کند.